Türkiye Cumhuriyeti'nin ilan edildiği 29 Ekim 1923, yalnızca bir tarih değil; bir milletin yeniden doğuşunun simgesidir. Yüzyıllar boyunca süren imparatorluktan ulus-devlete geçişin bu büyük dönüşümünde, millet ilk kez kendi geleceğine kendisi yön vermiştir. Atatürk’ün “Egemenlik kayıtsız şartsız milletindir” sözü, işte bu dönüşümün en güçlü ifadesi olarak tarihe kazınmıştır.
Cumhuriyet’e Giden Yol
Cumhuriyet’in ilanı bir gecede alınmış bir karar değil; Kurtuluş Savaşı’nın sonunda kazanılan bağımsızlığın siyasi anlamda taçlanmasıdır.
📍 1919’da Samsun’a çıkış
📍 Amasya Genelgesi ile “milletin kaderini yine milletin belirleyeceği” ilanı
📍 Erzurum ve Sivas Kongreleri ile milli iradenin örgütlenmesi
📍 23 Nisan 1920’de TBMM’nin açılması
📍 Lozan Antlaşması ile bağımsızlığın dünyaya resmen kabul ettirilmesi
📍 Ve son olarak 29 Ekim 1923’te Cumhuriyet’in ilanı
Bu süreç, yalnızca askeri başarılarla değil, aynı zamanda siyasi vizyonla yazılmış bir destandır.
Cumhuriyet Neyi Değiştirdi?
Cumhuriyet öncesi dönemde halk yönetime katılamıyor, eğitim ve fırsatlar sınırlıydı. Cumhuriyet ile birlikte;
Halk ilk kez devlet yönetiminde söz sahibi oldu.
Hukuk devleti anlayışı yerleşmeye başladı.
Kadınlara seçme ve seçilme hakkı verildi (1930-34).
Medeni Kanun kabul edilerek eşit yurttaşlık ilkesi güçlendirildi.
Eğitimde fırsat eşitliği sağlandı; millet mektepleri ve köy enstitüleriyle okuma yazma oranı arttı.
Laiklik ile birlikte inanç ve düşünce özgürlüğü güvence altına alındı.
Bilim, sanayi ve teknolojiye dayalı kalkınma hedefi benimsendi.
Cumhuriyet, bir rejimin adından çok daha fazlasıdır: Akla ve bilime dayalı bir yaşam biçimidir.
29 Ekim Neden Bu Kadar Önemli?
Çünkü bu tarih:
Bizlere özgürlüğün bedelini,
Vatanın bağımsızlığının değerini,
Millet olmanın birleştirici gücünü hatırlatır.
Her yıl 29 Ekim’de yapılan kutlamalar yalnızca geçmişi anmak için değil, aynı zamanda geleceğe dair bir bilinç oluşturmaktadır. Atatürk’ün Cumhuriyet’i gençlere emanet etmesi boşuna değildir; çünkü Cumhuriyet “sahip çıkıldıkça” yaşar ve güçlenir.
Bugüne Mesajı
Cumhuriyet, “Ben varım” diyen bir milletin haykırışıdır.
Bugün yaşayabildiğimiz özgürlükler, düşünce hakkı, eğitim fırsatları, kadının toplumdaki yeri, hatta bir birey olarak kimlik kazanma hakkımız – hepsi Cumhuriyet sayesinde mümkün olmuştur.
Bu nedenle 29 Ekim, sadece mazinin kutlaması değil; geleceğe verilen sözdür.
Cumhuriyet’in yüz ikinci yılı ile birlikte başlayan bu yeni yüzyıl, artık bizlere düşen sorumluluğu hatırlatır: Mirası korumak ve daha ileri taşımak.
